Belirtileri
Genellikle mesane ve bacaklar kauda ekuina sendromunda ilk etkilenen yerlerdir. İdrarı tutma ve işemede sorun olabilir (inkontinans). Bacaklarda, kaba etlerde, ayaklarda, topuklarda ağrı veya his kaybı görülebilir. Duyu değişiklikleri en fazla “eğer bölgesi” olarak bilinen alanda olur. Burası at binerken kişinin eğere temas eden yerleridir. Tedavi edilmezse belirtiler zaman içinde kötüleşir.
Şiddetli bel ağrısı, bir veya her iki bacakta kuvvetsizlik, ağrı veya his kaybı, dışkıyı tutamama, bacaklardaki reflekslerin kaybı, cinsel işlev bozukluğu kauda ekuina sendromunda görülebilen önemli belirtilerdir.
Nedenleri
En sık nedeni bel fıtığıdır (disk hernisi). Omurga kemikleri arasında yastık gibi yumuşak ve şoku emen diskler bulunur. Disklerin içi yumuşakken dış çeperi serttir. Dış kısımdaki sert lifler yırtılırsa içerideki yumuşak kısım taşabilir ve etraftaki sinir liflerini sıkıştırabilir. Bel fıtığı fazla kilolu ve obezlerde, ağır yük kaldırma ve taşıma gerektiren işlerle uğraşanlarda, genetik yatkınlığı olanlarda, ciddi düşme veya trafik kazası gibi yaralanma geçirenlerde daha sık görülür.
Kauda ekuina yapabilen diğer nedenler olarak omuriliğin alt kısmında oluşan tümörler, omurilik enfeksiyonu veya iltihabı, spinal stenoz (kanal darlığı), doğumsal anormallikler ve ameliyat komplikasyonları sayılabilir.
Tanı
Tanı şikayetlerin sorgulanması, fizik muayene ve görüntüleme teknikleri ile konulur. Muayenede bacaklardaki kas gücü, refleksler ve duyu hisleri değerlendirilir. Ayağa kalkma, oturma, topuklar ve parmak ucu üzerinde yürüme, sırt üstü yatarken bacakları yukarı kaldırma, belden öne-arkaya-yanlara eğilme gibi hareket ve manevralar yaptırılabilir. Şikayetlerin niteliğine göre anal tonus ve duyunun muayene edilmesi gerekebilir. Bel emarı (lomber vertebra MRG) disklerin ve sinir köklerinin görüntülenmesini sağlar.
Tedavi
Kauda ekuina sendromu tanısı konulduğunda tedavi genellikle ameliyat gerektirir. Eğer sinir kökleri fıtık nedeniyle sıkışmışsa baskı yapan disk parçası çıkarılır. Bacaklarda aniden gelişen kuvvet, duyu veya refleks kaybı, idrar veya gayta kaçırma, şiddetli bel ağrısı olan vakalarda 24-48 saat içinde ameliyat önerilmektedir. Aksi durumda geri dönüşsüz sinir hasarı oluşabilir ve felç gelişebilir. Ameliyat sonrası iyileşme sürecinde kişinin yürüme, kas gücü, denge gibi fonksiyonlarının geri kazanılması için fizik tedavi ve rehabilitasyon uygulanır. Ağrı, kasılma, idrar kaçırma gibi şikayetlere yönelik ilaç tedavileri verilebilir.
