Omurga Kanal Daralması (diğer adıyla Spinal Stenoz), sinir köklerini ve omuriliği içeren spinal kanal sıkıştığında ortaya çıkan yaygın bir durumdur. Omurilik ve/veya sinir köklerinin “sıkışmasına” neden olarak ağrı, kramp, güçsüzlük veya uyuşukluğa neden olur. Daralmanın nerede gerçekleştiğine bağlı olarak, bu semptomları bel ve bacaklarda, boyunda, omuzda veya kollarda hissedebilirsiniz.
Omurga Kanal Daralması Nedir?
Omurganın bir veya daha fazla bölgesinin daralmasıdır. En sık olarak bel veya boyun bölgesinde meydana gelen bu daralma, omuriliğe veya sıkışan bölgelerden çıkan sinirlere baskı uygulayabilir. Tipik olarak, bu duruma sahip bir kişi, ayakta dururken veya yürürken bacaklarda, baldırlarda veya belde şiddetli ağrıdan şikayet eder. Bir yokuştan, rampadan veya basamaklardan inerken veya çıkarken ağrı daha çabuk ortaya çıkabilir. Genellikle oturarak veya eğilerek rahatlar.
Omurga Kanal Daralmasının Sebepleri Nelerdir?
Bazı insanlar küçük bir spinal kanalla doğarlar. Buna “doğuştan stenoz” denir. Bununla birlikte, spinal daralma çoğunlukla zamanla meydana gelen yaşa bağlı değişikliklerden kaynaklanır. Buna “edinilmiş spinal stenoz” denir.
Aşağıdaki durumlarda spinal stenoz gelişme riski artar:
- Dar bir spinal kanalla doğmak
- Kadınlarda risk daha yüksek
- 50 yaşından büyük olmak
- Daha önce omurga yaralanması veya ameliyatı geçirmiş olmak
Bazı tıbbi durumlar spinal stenoza neden olabilir. Bunlar şunları içerir:
- Yaşlandıkça oluşan osteoartrit
- Enflamatuar spondiloartrit (örneğin, ankilozan spondilit)
- Omurga tümörleri
- Paget Hastalığı
Omurga Kanal Daralması Nasıl Teşhis Edilir?
Dar kanalın tanı ve tedavisi ile beyin-omurilik-sinir cerrahisi ve omurga (vertebra) cerrahisi konusunda uzman olan ortopedi ve travmatoloji doktorları ilgilenir. Doktor belirtilerinizi ve tıbbi geçmişinizi soracaktır. Spinal stenozdan şüphelenirse fizik muayene yapacaktır. Arayacağı bazı semptomlar şunları içerir:
- Bacaklarda, uyluklarda veya ayaklarda yürümeyi zorlaştıran uyuşma, güçsüzlük, kramp veya ağrı
- Bacaktan aşağı inen ağrı
- Anormal bağırsak/ve veya mesane fonksiyonu
- Cinsel işlev kaybı
- Ağır vakalarda kısmi veya tam bacak felci.
Doktor teşhisi doğrulamak ve durumunuzun ciddiyetini belirlemek için başka testler de isteyebilir. Bunlar şunları içerir:
- Osteoartrit, kemik çıkıntıları ve spinal kanalın daralmasını kontrol etmek için omurganın röntgeni
- Sırt ve omurilik kanalının daha ayrıntılı görüntülerini alan bilgisayarlı tomografi (BT) taraması
- Omurilik ve sinirlerin fotoğraflarını çekmek için omurganın manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taraması
- Bacaklarınıza giden sinirleri kontrol etmek için bir EMG (elektromiyogram)
- Kalça veya diz röntgeni, kan testleri ve ayrıca bacaklarınızdaki dolaşımı kontrol etmek ve benzer semptomları olan diğer hastalıkları ekarte etmek için testler
Omurga Kanal Daralması Nasıl Tedavi Edilir?
Spinal stenozun tedavisi olmamakla birlikte, düzenli egzersiz, ilaç tedavisi ve bazı durumlarda ameliyatla rahatlama sağlanabilir.
Egzersiz
Düzenli egzersiz, kollarınızın ve üst bacaklarınızın kaslarında (kalça addüktörleri ve abdüktörler, kuadrisepsler ve hamstringler) güç oluşturmanıza ve korumanıza yardımcı olabilir. Bu, dengenizi, yürüme, eğilme ve hareket etme yeteneğinizi ve ayrıca ağrıyı kontrol etme yeteneğinizi geliştirecektir. Bir fizyoterapist size hangi egzersizlerin sizin için uygun olduğunu gösterebilir.
Kortizon enjeksiyonları (kortikosteroid enjeksiyonları)
Doğrudan omurilik etrafındaki alana yapılan enjeksiyonlar (epidural enjeksiyonlar olarak bilinir) büyük ölçüde geçici ve ara sıra kalıcı rahatlama sağlayabilir. Ancak spinal stenoz için kortizon enjeksiyonlarının kullanımını destekleyen çok az nesnel veri vardır. Bu enjeksiyonlar genellikle bir hastane veya klinik ortamında ayakta tedavi bazında verilir.
Cerrahi
Şiddetli semptomları olan bazı hastalar “dekompresyon laminektomisi” olabilir. Bu ameliyat, omurilik kanalındaki kemik çıkıntılarını ve kemik birikimini ortadan kaldırarak sinirler ve omurilik için yer açar. Daha sonra, doktorlar genellikle iki veya daha fazla omurları birbirine bağlamak ve omurga için daha iyi destek sağlamak için bir spinal füzyon gerçekleştirir.
Son zamanlarda yapılan birkaç çalışma, ameliyatın kısa vadede cerrahi olmayan tedaviden daha iyi sonuçlar verdiğini bulmuştur. Ancak sonuçlar değişkendir ve tüm ameliyatlar gibi bu ameliyat da risk taşır. Bu risklerden bazıları beyinde ve/veya bacaklarda kan pıhtıları; omurilik çevresindeki dokuda yırtıklar; enfeksiyon; ve sinir kökünde yaralanma. Ameliyat biraz rahatlama getirse de, spinal stenozu veya osteoartriti iyileştirmez ve semptomlar tekrarlayabilir.
Spinal Stenoz İle Yaşamak
Spinal stenoz, bacaklarda yavaş ama sürekli güç kaybına neden olabilir. Bu durumun neden olduğu şiddetli ağrı, çalışma ve hayattan zevk alma yeteneğinizi büyük ölçüde etkilediğinden, kas zayıflığınız olmasa bile oldukça engelleyici olabilir. Hastalığın doğal seyri, zaman içinde yavaş ilerlemedir. Bu durumun tedavisi yoktur ancak kendinizi daha iyi hissetmek için atabileceğiniz adımlar vardır. Örneğin:
- Harekete geçin. Düzenli egzersiz çok önemlidir.
- Aktivitelerinizi değiştirin. Ağır nesneleri kaldırmak veya uzun mesafeler yürümek gibi ağrıyı ve sakatlığı tetikleyebilecek hiçbir şey yapmayın.
- Ağrı kesici ilaçların yanı sıra ağrıyı hafifletebilecek akupunktur veya masaj gibi alternatif tedaviler hakkında fizyoterapistinizle konuşun.
- Ağrı, güçsüzlük ve uyuşukluğun hızla ortaya çıktığı nadir durumlar dışında, öncelikle cerrahi olmayan seçenekleri keşfedin.
